
Jak zrobić świece z wosku pszczelego? Kompletny poradnik DIY krok po kroku
Jak zrobić świece z wosku pszczelego? Kompletny poradnik DIY krok po kroku
Świece z wosku pszczelego zdobywają coraz większą popularność wśród miłośników naturalnych dekoracji. Nic w tym dziwnego – takie naturalne świece są ekologiczne, pięknie pachną miodem i stanowią zdrową alternatywę dla parafinowych świec z marketu. W tym artykule wyjaśnimy jak zrobić świece z wosku pszczelego samodzielnie w domu. To prostsze niż myślisz – domowe świece DIY (zrób to sam) nie wymagają specjalistycznego sprzętu ani doświadczenia. Wystarczy kilka materiałów i odrobina chęci, by cieszyć się własnoręcznie robionymi świecami z wosku pszczelego.
Dlaczego warto zrobić świece z wosku pszczelego?
Świece z wosku pszczelego to nie tylko klimatyczne światło, ale także szereg korzyści, które wyróżniają je na tle zwykłych świec parafinowych:
-
Naturalne i ekologiczne – Wosk pszczeli jest produktem w 100% naturalnym i biodegradowalnym. Podczas spalania nie wydziela szkodliwych toksyn ani sadzy, dzięki czemu otrzymujemy ekologiczne świece bez chemii. To świetna opcja dla alergików i osób wrażliwych na sztuczne dodatki.
-
Czyste spalanie – Świece z wosku pszczelego palą się czystym, jasnym płomieniem i wytwarzają minimalną ilość dymu. W przeciwieństwie do parafiny nie zanieczyszczają powietrza w pomieszczeniu. Co więcej, roztopiony wosk pszczeli emituje naturalny, delikatny zapach miodu, który tworzy przytulną atmosferę.
-
Dłuższy czas palenia – Takie własnoręcznie robione świece z czystego wosku pszczelego zazwyczaj palą się znacznie dłużej niż standardowe świece parafinowe. Wynika to z wyższej temperatury topnienia i gęstości wosku pszczelego – świeca z niego wykonana może palić się nawet 2-3 razy dłużej niż podobna świeca parafinowa. Dzięki temu rzadziej musimy je wymieniać, oszczędzając pieniądze i zmniejszając ilość odpadów.
-
Zdrowsza atmosfera – Naturalne świece z wosku pszczelego nie zawierają syntetycznych aromatów ani barwników (o ile sami ich nie dodamy). Podczas palenia uwalniają subtelny aromat, który działa relaksująco. Niektóre źródła podają, że świece z wosku pszczelego mogą nawet delikatnie oczyszczać powietrze, jonizując je ujemnie, choć warto pamiętać, że nie jest to naukowo potwierdzone. Na pewno jednak pali się je bez obaw o wdychanie szkodliwych oparów.
Jak widać, robienie świec z wosku pszczelego ma wiele zalet – otrzymujemy produkt przyjazny dla zdrowia i środowiska, a przy tym piękny i funkcjonalny. Poniżej przedstawiamy, jak samodzielnie wykonać takie świece krok po kroku.
Materiały i narzędzia potrzebne do robienia świec z wosku pszczelego
Zanim rozpoczniemy wykonanie świec DIY, przygotujmy wszystkie potrzebne materiały. Oto lista rzeczy, w które należy się zaopatrzyć:
-
Wosk pszczeli – podstawowy surowiec. Można kupić go w formie bloków, rozbitych grudek lub arkuszy z węzy pszczelej. Grudki wosku pszczelego są najpewniejsze można u nas kupić w sklepie . Arkusze węzy pszczelej posłużą do alternatywnej metody rolowania świec (opisanej później).
-
Knot (lont) – najlepiej bawełniany knot bez metalowego rdzenia. Naturalny bawełniany knot zapewnia czyste spalanie świecy. Dobierz grubość knota do średnicy świecy – im większa i grubsza świeca, tym grubszy powinien być knot, aby paliła się równomiernie i nie gasła. Knoty są sprzedawane zazwyczaj w metrach lub jako gotowe z metalową podstawką (stosowane do świec w pojemnikach).
-
Pojemniki lub formy – jeśli chcesz zrobić świece w pojemnikach, przygotuj słoiki żaroodporne, szklane lub ceramiczne naczynia. Mogą to być ozdobne słoiczki, stare kubki, metalowe puszki po świecach albo specjalne formy silikonowe do świec. Upewnij się, że naczynie wytrzyma wysoką temperaturę roztopionego wosku i nie pęknie. Alternatywnie, do świec wolnostojących użyj form (np. silikonowych) o wybranym kształcie.
-
Garnek i żaroodporna miska – do stworzenia kąpieli wodnej do topienia wosku pszczelego. Garnek umieszczamy w innym garnku tak aby nie nastąpiło przegrzanie wosku , a w misce umieszczamy wosk. Miska powinna stabilnie opierać się na garnku (lub użyj specjalnego podwójnego garnka). Nigdy nie top wosku pszczelego bezpośrednio na ogniu! Wosk pszczeli łatwo się przegrzewa, a nawet może zapalić w zbyt wysokiej temperaturze. Jeśli wosk sie przegotuje może wykipieć i jeśli jest na gazie może pojawić się sciana ognia. Kąpiel wodna zapewni równomierne i bezpieczne roztapianie.
-
Termometr kuchenny – przydatny do kontrolowania temperatury roztopionego wosku pszczelego. Wosk pszczeli topi się w temperaturze ok. 62-65°C. Pilnuj, by nie podgrzewać go znacznie powyżej tej temperatury – przegrzany może ściemnieć, stracić właściwości, a nawet stać się niebezpieczny.
-
Patyczki – dwa patyczki (np. drewniane patyczki po lodach, pałeczki do sushi) lub ołówki posłużą jako podpórki do stabilizacji knota. Będziemy je kłaść na brzegach słoika, aby utrzymać knot prosto podczas wylewania i stygnięcia wosku. Możesz też kupić specjalne uchwyty do knotów, ale domowe sposoby działają równie dobrze.
-
Klej lub plastelina – niewielka ilość kleju na gorąco, kleju uniwersalnego lub kawałek plasteliny do przymocowania knota na dnie pojemnika. Można też użyć odrobiny roztopionego wosku do przyklejenia knota.
-
Nożyczki – do przycinania knota (przed zalaniem woskiem i po stężeniu świecy).
-
Opcjonalnie: dodatki – jeśli chcemy, możemy przygotować olejki eteryczne lub zapachowe do nadania świecy aromatu oraz barwniki do wosku pszczelego, by nadać kolor. Pamiętajmy jednak, aby używać dodatków przeznaczonych do świec, które są odporne na wysoką temperaturę i bezpieczne przy spalaniu. Wosk pszczeli ma naturalny miodowy zapach, więc dodatki zapachowe nie są konieczne – jeśli jednak je dodajemy, najlepiej wybierać olejki o nutach kompatybilnych z miodem (np. wanilia, cynamon, lawenda).
Przed rozpoczęciem pracy warto też zabezpieczyć miejsce pracy – rozłóż stare gazety lub papier na blacie, aby łatwiej posprzątać ewentualne krople wosku. Załóż fartuch lub ubrania, które mogą się pobrudzić. Gdy wszystko jest gotowe, możemy przejść do właściwego procesu tworzenia świec.
Jak zrobić świece z wosku pszczelego – krok po kroku
Przejdźmy teraz do sedna, czyli jak krok po kroku wykonać świecę z wosku pszczelego. Poniżej znajdziesz instrukcje dla najprostszego sposobu, czyli wylewania świecy w pojemniku (np. słoiku). To najbardziej przyjazna metoda dla początkujących. Trzymajmy się kolejnych kroków:
-
Przygotowanie knota i pojemnika: Przytnij bawełniany knot na długość nieco większą niż wysokość wybranego pojemnika (słoika). Potrzebny zapas to kilka centymetrów ponad krawędź naczynia. Następnie przymocuj dolny koniec knota na środku dna pojemnika – użyj odrobiny kleju lub roztopionego wcześniej kawałeczka wosku pszczelego, aby przykleić knot. Gdy knot stoi prosto na dnie, drugi koniec przywiąż lub przytnij do dwóch patyczków (lub ołówków) i oprzyj je o brzegi pojemnika. Dzięki temu knot pozostanie napięty i wycentrowany na środku, co zagwarantuje równe spalanie świecy.
-
Topienie wosku pszczelego: Do garnka wlej wodę (ok. 1/3 wysokości) i postaw na kuchence na małym ogniu. Wosk pszczeli umieść w żaroodpornej misce, a miskę ustaw na garnku z wodą, tworząc kąpiel wodną. Powoli podgrzewaj wodę; ciepło będzie topić wosk w misce. Nie spiesz się – wosk pszczeli topnieje dość wolno. Mieszaj go delikatnie drewnianą łyżką lub szpatułką, aby przyspieszyć równomierne rozpuszczanie. Kontroluj temperaturę termometrem – idealna temperatura topnienia to około 62-65°C. Unikaj przegrzania wosku. Jeśli nie masz termometru, pilnuj, by woda tylko lekko wrzała na małym ogniu. Uwaga: Pod żadnym pozorem nie stawiaj miski z woskiem bezpośrednio na palniku ani nie doprowadzaj wosku do dymienia. Wosk pszczeli jest łatwopalny przy zbyt wysokiej temperaturze, a ponadto przegrzany może ściemnieć i stracić swój piękny zapach.
-
Dodawanie zapachu lub koloru (opcjonalnie): Jeśli chcesz wzbogacić swoje świece DIY o zapach lub kolor, zrób to w momencie, gdy wosk jest całkowicie roztopiony, ale nie wrze. Zdejmij miskę z woskiem z ognia. Dodaj kilka kropel wybranego olejku eterycznego lub zapachowego przeznaczonego do świec (zazwyczaj 5-10 kropli na 0,5 kg wosku, lub zgodnie z zaleceniem producenta olejku). Możesz też dodać odrobinę barwnika do świec, aby zafarbować wosk – najlepiej w formie wiórków barwiących lub specjalnych barwników w płynie. Pamiętaj, że wosk pszczeli ma własny zapach i żółty kolor, który może wpływać na finalny odcień świecy. Mieszaj dodatki dokładnie, aby równomiernie rozprowadziły się w wosku. Jeśli nie dodajesz żadnych olejków ani barwników, ten krok możesz pominąć – naturalna świeca będzie równie wspaniała.
-
Wlewanie wosku do pojemnika: Gdy wosk jest płynny (i ewentualnie wzbogacony dodatkami), czas wypełnić nim nasz przygotowany pojemnik z knotem. Ostrożnie i powoli wlej roztopiony wosk do słoika/formy, uważając, by nie przewrócić knota (dzięki patyczkom powinien stać prosto). Wlewaj wosk cienkim strumieniem – zbyt szybkie lanie może powodować powstawanie pęcherzyków powietrza w świecy. Wypełnij pojemnik prawie do samej góry. Jeśli robisz kilka świec, rozlej wosk równomiernie do wszystkich naczyń. Uwaga: Naczynie będzie gorące, dlatego pracuj ostrożnie, najlepiej w rękawicach kuchennych. Resztki roztopionego wosku pozostaw w misce – przydadzą się za chwilę.
-
Stygnięcie i utwardzanie świecy: Pozostaw wypełnione pojemniki w spokoju, w temperaturze pokojowej, do całkowitego ostygnięcia. Nie przenoś ich ani nie wkładaj do lodówki – zbyt szybkie schłodzenie może spowodować pęknięcia w wosku. Wosk pszczeli twardnieje dość długo i kurczy się podczas stygnięcia. Po godzinie czy dwóch zauważysz, że na środku świecy mógł powstać lekki wgłębienie (zapadnięcie) wokół knota. Jest to normalne zjawisko. Aby świeca była idealna, możesz uzupełnić ubytek: podgrzej pozostały w misce wosk (jeśli zdążył stwardnieć, znowu go roztop) i dolej ostrożnie trochę w miejsce wgłębienia. Wyrównaj powierzchnię świecy cienką warstwą roztopionego wosku. Ponownie pozostaw świecę do stężenia. Całkowite ostygnięcie i utwardzenie świecy z wosku pszczelego może zająć kilka godzin, a nawet kilkanaście (przy dużych świecach). Warto cierpliwie poczekać – niepełny zastygły wosk może łatwo się zdeformować. Przy formach w formie walca często tworzy się na dole elipsa . Warto wtedy podczas stygnięcia świecy odwrócić swiece o 180 C
-
Wykończenie świecy: Gdy świeca jest już całkowicie twarda i zimna, możesz usunąć patyczki stabilizujące i odwiązać knot. Następnie przytnij knot u góry świecy – optymalna długość wystającego knota to około 5-10 mm. Jeśli zewnętrzne ścianki słoika są zabrudzone woskiem. Mozna ją umyć w pod ciepła wodą i usunąć szmatką i ciepłym powietrzem. Twoja własnoręcznie wykonana świeca z wosku pszczelego jest gotowa! Możesz ją od razu zapalić i cieszyć się ciepłym blaskiem oraz naturalnym zapachem, jaki roztacza. Pamiętaj jednak o zasadach bezpieczeństwa przy paleniu świec – zawsze stawiaj je na stabilnej powierzchni, z dala od łatwopalnych przedmiotów i nie pozostawiaj bez nadzoru.